Van 12- 16 september was Jonne Muilenburg tijdens de IHE Connectathon een van de aanspreekpunten rondom de IHE profielen WIA (Web-based Image Access) en AIR (AI Results) geweest. Het eerste profiel beschrijft hoe DICOMweb (RESTful) ingezet kan worden en IHE AIR beschrijft de content van de AI-resultaten.
In dit artikel licht Jonne toe hoe DICOMweb kan werken in combinatie met HL7 FHIR.
Beelden
Bij het uitwisselen van beelden is het in veel gevallen belangrijk dat de kwaliteit van het beeld niet verloren gaat. Hierom wissel je veelal het originele beeld met elkaar uit, zodat de diagnostische waarde niet verloren gaat. Deze diagnostische beelden worden over het algemeen gemaakt en opgeslagen in het DICOM-formaat.
Deze DICOM-objecten bevatten niet alleen pixels waaruit het beeld bestaat, maar ook veel andere data, zoals informatie over de patiënt, de studie, serie en het beeld zelf. Deze metadata is onder andere belangrijk tijdens het bekijken en bewerken van een beeld. Ieder DICOM-object bestaat uit deze hiërarchische manier van opbouw van metadata. 1 patiënt heeft 1 of meerdere ‘studies’, 1 studie bestaat uit 1 of meerdere series en 1 serie bevat 1 of meerdere ‘instances’.
De DICOM-standaard omschrijft behalve het formaat van verschillende type beelden ook de manier hoe deze DICOM-objecten met elkaar uitgewisseld kunnen worden tussen bijvoorbeeld een CT-scanner en een PACS-systeem waar de beelden opgeslagen moeten worden. Het klassieke DICOM-protocol beschrijft een uitwisseling op de applicatie-laag, gebruikmakend van een intern (TCP) netwerk Naast deze manier van uitwisselen omschrijft de DICOM-standaard ook het uitwisselen van beelden via HTTP(s) namelijk DICOMweb. Ook hier wordt gebruikt gemaakt van RESTful services.
Documenten
Het uitwisselen van de bijbehorende verslagen kan op verschillende manieren zoals bijvoorbeeld CDA of PDF/A. Telkens meer ontstaat de behoefte om gestructureerde data-elementen (in de zorg gedefinieerd in ZIBs) uit te wisselen met elkaar. Los van de uitdagingen die hier ook mee zijn biedt HL7 FHIR (dat een manier beschrijft om vooraf gedefinieerde stukjes informatie, FHIR Resources uit te wisselen) hier een manier voor.
HL7 FHIR is sterk in opkomst en maakt gebruik van een RESTful infrastructuur om uitwisseling te realiseren. Om nu niet te ver in te gaan op hoe dit precies technisch werkt is het voldoende voor nu om te begrijpen dat RESTful een software-architectuur is die gebruik maakt (maar niet gelimiteerd is tot) van de HTTP-standaard en dus bijzonder goed ‘past’ in de huidige wereld van het wereldwijde web. Hierom is het bijna logisch dat een nieuwe applicatie gebruikt maakt van deze techniek.
Praktische toepassing
De behoefte om beeldvormende onderzoeken uit te wisselen is momenteel deels voorzien door beelden en bijbehorende verslagen te versturen via Twiin. Hier wordt gebruikt gemaakt van een techniek die XDM heet. De onderzoeken worden door de houder van deze informatie (de bron) verstuurd naar een ontvangende partij die vervolgens zelf de keuze heeft te doen wat hij of zij geschikt acht (opslaan of enkel eenmaal bekijken en weggooien). We spreken hier van een PUSH mechanisme. Het initiatief hiervoor ligt bij de bron, hier moet dus op voorhand al bepaald worden wat een raadpleger wil zien.
Niet altijd is deze manier van uitwisseling voldoende om aan de behoefte van een raadpleger te voldoen. Een radioloog die ad hoc behoefte heeft aan extra informatie in de vorm van beelden wil deze direct kunnen opvragen, hiervoor zou een PULL mechanisme dus voorzien.
In de huidige situatie wordt er veelal gebruik gemaakt van infrastructuren die gebruik maken van IHE profielen zoals XDS-I en XCA-I. Dit artikel gaat echter in op mijn ervaringen rondom IHE WIA en welke mogelijkheden dit geeft in combinatie met HL7 FHIR.
DICOM en FHIR samen
Een vraag die telkens vaker de ronde gaat is waarom we geen beelden uitwisselen via HL7 FHIR. Hier wordt immers toch al op ingezet op landelijke schaal dus waarom zouden we niet van dezelfde infrastructuur gebruik maken voor het uitwisselen van beelden.
Het korte antwoord: DICOM is wereldwijd dé standaard om beelden uit te wisselen, te bekijken en te bewerken. HL7 FHIR is niet geschikt om beelden uit te wisselen. Echter maakt DICOMweb net als HL7 FHIR gebruik van RESTful services. Hier zijn DICOM en HL7 FHIR dus mooi gezegd complementair naar elkaar.
Om beelden op te kunnen halen heb je uiteraard eerst informatie nodig om te weten wat er voor beelden beschikbaar zijn en waar deze beelden beschikbaar zijn. Daar komt HL7 FHIR om de hoek kijken. HL7 FHIR biedt hier een FHIR Resource voor, namelijk de resource ‘Imaging Study’.
In deze FHIR Resource staat informatie over de DICOM-studie, de series die in deze studie zitten en de beelden die in de series zitten. Deze ‘past’ dus precies op hoe een DICOM-studie opgebouwd is, dit is ook niet toevallig aangezien de HL7 FHIR en DICOM-werkgroepen nauw met elkaar afstemmen. Deze FHIR Resource bevat niet de beelden zelf maar biedt wel informatie waar deze beelden opgehaald kunnen worden via WADO-RS, een RESTful service uit de DICOMweb standaard.
Wanneer er dus gesproken wordt over ‘beelden uitwisselen via FHIR’ zal het dus een combinatie zijn van de RESTful services van HL7 FHIR en DICOMweb samen. Vooralsnog wordt er enkel over gesproken en nog niet veel mee gedaan in Nederland.
Weet jij, of ben jij iemand die hier wel druk mee bezig is? Neem dan eens contact met mij (via [email protected]) of een van mij collega’s op. Wij denken graag mee.
